Wat is deze? Het foute verwijswoord rukt op!
Er gaat de laatste tijd geen dag voorbij of ik zie wel een zin die niet klopt met het verwijswoord ‘deze’. Pas nog in mijn kwaliteitskrant. Tijd voor een blog!
Reinigt het gezicht zonder deze uit te drogen.
Koop zijn laatste boek en laat deze direct door Yotam Ottolenghi signeren.
Vraag een sollicitatieformulier en lever deze in bij de balie.
Wat is de overeenkomst tussen deze drie zinnen?
a) ik heb ze niet verzonnen
b) in elke zin staat een fout verwijswoord
c) a en b zijn allebei waar
Het antwoord is c). Ik heb die zinnen, gedrukt en wel, in het echt gezien. Respectievelijk op een etiket van mijn Decubal gezichtstonic, in een mail van De Bijenkorf en op een mededeling in de Jumbo-supermarkt.
De fout in de zin is het verwijswoord. Dat is een woord dat verwijst (‘terugslaat op’) naar een woord dat al eerder is gebruikt. En er gaat geen dag voorbij of ik zie wel een zin met deze fout. Pas nog in mijn kwaliteitskrant, schreef een gerespecteerd columnist ‘een meisje, die’.
Waarom zijn de verwijswoorden in deze zinnen fout?
Reinigt het gezicht zonder deze uit te drogen. Waar slaat ‘deze’ op? Op: gezicht. Maar: deze (en ook het woord die) verwijzen naar woorden die met ‘de’ beginnen. Heb je een ‘het’-woord te pakken – zoals hier: het gezicht – dan gebruik je dit of dat. De correcte versie van de zin is: Reinigt het gezicht zonder dit uit te drogen. Formeel gesproken is het de huid die niet mag uitdrogen. Dan kun je beter schrijven: Reinigt de gezichtshuid zonder deze uit te drogen. Dus hup productmanagers van Decubal, verbeter dat etiket!
Waar is de meisje!
En zo gaat het ook met Ottolenghi’s laatste boek: het boek, dus je laat ‘dit‘ signeren. Er zijn misschien mensen die ‘deze formulier’ zeggen. Dat zijn dezelfde mensen die al rappend de draak steken met ‘grammar nazis’ zoals ik: ‘waar is de meisje!’ en ‘wat is deze?’ In de spreektaal is dat niet zo erg. Maar wil je met je zakelijke teksten professioneel en geloofwaardig overkomen (en wie wil dat niet), denk dan gewoon even na voor je ‘deze’ schrijft. Ezelsbruggetje: het -> dit/dat eindigen allemaal op een t.
